top of page
Yazarın fotoğrafıÖnem Hukuk & Danışmanlık

HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ


Cezanın ertelenmesi kurumu, TCK md. 51’de belirlenmiş şartlarla mümkün olan bir hapis cezasının infazından vazgeçilmesidir. Uygulamada vatandaşlar tarafından HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) ile de sıkça karıştırılan cezanın ertelenmesinin şartları ve koşulları birtakım farklılıklar göstermekle birlikte HAGB ile birlikte de cezanın ertelenmesi uygulanabilmektedir. HAGB’ye ilişkin merak edilenlere ulaşmak için ( https://www.onemhukukdanismanlik.com/post/hükmün-açiklanmasinin-geri̇-birakilmasi ) linke tıklayıp daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.


1- ŞARTLARI


Cezanın ertelenmesi hükümlerinin uygulanabilmesi için:

  • İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilmiş olunması, (Bu süre fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış veya 65 yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından 3 yıldır.)

  • Kişinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı 3 aydan fazla hapis cezasına mahkum edilmemiş olması,

  • Sanığın suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık ve suçu tekrar işlemeyeceği konusunda mahkemede kanaat oluşması, şartları aranmaktadır.

Yine cezanın ertelenmesi prosedürünün uygulanabilmesi için mağdurun veya kamunun uğramış olduğu zararın da iade edilmesi, önceki haline getirilmesi veya tazmin edilmiş olması koşulu da mahkeme tarafından seçimlik şart olarak istenebilmektedir.


2- DENETİM SÜRESİNİN UYGULANMASI VE SANIĞIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ


Cezanın ertelenmesi için belirtilen şartların mevcut olması halinde, sanık için iki ayrı erteleme yöntemi uygulanabilmektedir. İlki, sanığın belirli bir süre suç işlemeden iyi halli davranmasıdır. Bu yönüyle denetim süresi HAGB ile karıştırılmakta ise de, erteleme konusunda belirtilen süre hem miktar olarak HAGB’deki süreden daha kısa hem de HAGB gibi sonuçlar doğurmamaktadır. Denetim süresinin belirlenmesi konusunda TCK md. 51/3 hükmü uyarınca bu süre, 1 yıldan az, 3 yıldan fazla olamayacaktır. Bu sürenin alt sınırı mahkum olunan ceza süresinden az belirlenemeyecektir.

Diğer yöntem ise, sanığın denetim süresinde belirli zaman aralıklarında birtakım yükümlülükleri yerine getirmesi yöntemidir. Bu yükümlülükler konusunda da kanun koyucu tarafından belirtilen:

  • Bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün, bu amaçla bir eğitim programına devam etmesine,

  • Bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına

  • Onsekiz yaşından küçük olan hükümlülerin, bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesine

yönelik denetim programları uygulanabilmektedir.

Bu yükümlülüklerin tatbik edilmesi ve denetlenmesi aşamasında mahkeme tarafından görevlendirilen bir uzman tarafından üçer aylık sürelerle rapor düzenlenmesi de söz konusu olabilmektedir. Uzman tarafından tanzim edilen raporlar infaz hakimine teslim edilecektir.


Hükümlünün denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, infaz hâkiminin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi halinde ise; ertelenen cezanın kısmen veya tamamen infaz kurumunda çektirilmesine infaz hâkimliğince karar verilecektir.


Bir kişi hakkında birden fazla cezanın ertelenmesi kararına hükmedilebilmektedir. Ancak bunun gerçekleşebilmesi için, yukarıda da belirtildiği üzere, kişinin kasıtlı bir suçtan kesinleşmiş bir hükmü bulunmaması gerekmektedir. Dolayısıyla aynı anda 5 ceza dosyasında yargılanan ve 3 tanesinden hüküm almış olmasına rağmen kesinleşmiş bir hüküm bulunmayan hallerde dahi cezanın ertelenmesi kararı verilebilmektedir. Ancak hakkında adli para cezası verilen hükümlüler için cezanın ertelenmesi prosedürü uygulanamayacaktır.


Cezanın ertelenmesi kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvuru gerçekleştirilebilmektedir. Bununla birlikte istinaf mahkemesinin kararına göre dosyalar temyiz incelemelerine başvurulabilecek şekilde kanun yoluna tabidir.


3- HAGB İLE HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ ARASINDAKİ FARKLAR


Cezanın ertelenmesi ile HAGB arasındaki farklar konusunda bu iki kurumun şartları bakımından birtakım farklar vardır. Bunlar:

  • Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması için işlenmiş olan suç sebebiyle meydana gelen zararın tamamen giderilmesi asli bir şart olmakla birlikte cezanın ertelenmesi müessesinde bu şart her zaman aranmamaktadır.

  • Bununla birlikte, sanığın yalnızca adli para cezasına mahkum edilebildiği kararlarda HAGB uygulanabilmekte iken, yukarıda da belirtildiği gibi adli para cezasına hükmedilmesi durumunda cezanın ertelenmesi yoluna gidilemeyecektir.

Belirtilen şartlardaki farklılıklara ek olarak HAGB ile cezanın ertelenmesi prosedürlerinin belki de en önemli farklarından birisi de bu iki uygulamanın sonuçlarına ilişkindir. Cezanın ertelenmesi halinde kişi hakkında hapis cezasının infazı engellenmiş olsa da hakkında kurulmuş olan bir mahkumiyet kararı mevcut olacaktır.


Bununla birlikte Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararı neticesinde kanunda belirtilmiş olan denetim süresindeki gerekli şartların gerçekleştirilmesi halinde, hükümlünün siciline herhangi bir mahkumiyet kaydı işlenmesi söz konusu olmayacaktır. Diğer taraftan yine HAGB kararı kişi adına herhangi bir mahkumiyet hükmü ihtiva etmediğinden, kişilerin meslekleri ve kariyerleri göz önüne alınarak iki yöntemden hangisi daha elverişli ise, avukat tarafından müvekkile yönlendirme yapılması faydalı olacaktır.


4- SONUÇ


Cezanın ertelenmesi ve HAGB gibi birbiriyle karıştırılan ve dikkat edilmesi gereken iki farklı hukuki prosedüre dair yasal yardımla hareket edilmesi gerekliliği aşikardır. Bu sebeple her iki hukuki müessese için avukata danışılarak hareket edilmesi önem arz etmektedir.


Sorularınız ve merak ettikleriniz için bize ulaşabilirsiniz.


Av. Ahmet ÖZDEMİR


86 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comentarios


bottom of page